In Notes Toward a Performative Theory of Assemblies schrijft de filosoof Judith Butler dat onaangekondigde beelden uit oorlogsgebieden ons herinneren aan de morele verantwoordelijkheid die we hebben richting mensen in die oorlogsgebieden, met wie we uiteindelijk een wereld delen. Zeker als we ie beelden onverwacht, ongevraagd en onaangekondigd tegenkomen, wanneer we de televisie aanzetten of door social media scrollen. Dan schrikken de beelden ons op en trekken ze ons uit ons dagelijks leven.
Alleen is dit de beste manier om iemand aan diens verantwoordelijkheid te herinneren? Helpt het ons om te kijken naar zulke beelden om bewustzijn te kweken, of is het alleen voyeurisme? En als je dan bewust bent, hoe handel je vervolgens?
1
Toen ik 15 was zag ik voor het eerst een onthoofdingsvideo
doorgestuurd in de whatsappgroep van mijn klas
tussen vragen over huiswerk, cijfers, hoeveel blikjes energydrank in het tussenuur
een kapmes en het hoofd
in het zand.
Telt dat als iemand dood zien gaan of telt het pas
als je ernaast zit? Ik was 19
in een huiskamer zonder oorlog
er was een rochel daarna niets.
2
Een vriend droomt over atoombommen
post-apocalyptische nachtmerries waarin hij nergens water vindt
first war i’m scared.
Alleen er is geen oorlog hier
book recommendations outfits of the day
L. scheert diens haar af
een boze column over Mark Rutte het account
poetry is not a luxury
een vrouw zonder benen
paid advertisement voor: jeans, schoenen, thuiswerkbanen
sites om je kleding te verkopen
cottage core
een man begraaft zijn zoon onder een rozenstruik
herken jij de volgende symptomen van
adhd autism high functioning depression
een man begraaft zijn zoon
het wordt zomer
en er is geen oorlog.
3
Ik ben te jong om me 9/11 te herinneren
herinner me wel het nieuws daarna en dat mijn ouders moesten uitleggen waarom.
nu kun je dronevideo’s vinden van platgebombardeerde steden
the decision of one man to launch a wholly unjustified and brutal invasion
tussen het stof van ingestorte straten is alles dood
behalve de drone.
Tot iemand begint te rennen, de drone
stopt niet met filmen
er is geen oorlog
en de persoon rent en ik begrijp het niet
er is geen oorlog
er is geen oorlog.
4
De Vietnamoorlog was de eerste waarbij je mee kon kijken.
Ik scroll door video’s van lijken en
gesmolten huid
slechte kwaliteit dempt de horror
van een fotoalbum vol zwartwitjongens in uniform.
Ze zijn jonger dan ik ben
ze roken en lachen en vegen zweet van hun voorhoofd
me and the boys when drafted for world war 3!
Op een foto staat een verkoold lijk
in zwarte inkt daaronder geschreven
he did not run fast enough.
Welke jongens kwamen thuis?
it’s a cold war when the heat is not here
tik tok
hooguit drie minuten full-colour voor een gebouw om in te storten
it’s not a war when it’s not here.
5
Chemical weapons used in ukraine.
De week dat ik mijn telefoon uithoud weg
en onbereikbaar ben rukt de taliban op in Afghanistan.
Video’s van mensen die vluchten wegrennen
ik laat ze ongeopend chemical weapons
used in ukraine klik niet op start
mijn gordijnen zijn dicht
er is geen oorlog
mijn ramen zijn dicht mijn gordijnen zijn dicht en ik ben dicht.
Er is geen oorlog
en ik ben dicht
ik huil alleen op begrafenissen of bij natuurdocumentaires over vissen die stikken in plastic
en ik droom niet over atoombommen.
6
Chemical weapons used in ukraine.
#educateyourself. Leer de cijfers, de feiten, de koude harde feiten.
If you stay silent you side with the oppressors.
Foto’s van mensen met dicht getapete lippen
van iemand die stikt
pennen in de lucht.
#jesuischarlie speakup silenceiscompliance
Istandwithukraine.
Deze overheid pakt me niet op als ik iets deel als ik
de echokamer in schreeuw. Wat riskeer ik hier?
Er is geen oorlog
pls putin this isn’t you
wie zwijgt
is onderdeel van het probleem.
#blacklivesmatter
or still matter or just as a reminder
wie gehoord wil worden moet gezien worden
en mijn gordijnen zijn dicht en ik plak mijn webcamcamera af
en ik zie geen mensen die hun benen missen
of ze rennen
of ze stikken.
7
Delen we dezelfde wereld Judith
dezelfde gordijnen woonkamers begrafenissen Judith?
Vor sommige mensen is dit de wereld
stof en gesmolten huid in zwartwit full colour
en zijn zij dan niet echt?
Wat wil je dat ik doe Judith?
hoe wil je dat ik handel when educated
aware en awake
met allebei mijn benen en mijn handen en mijn stem en
al deze woorden waarin ik
echt ben en tegelijk niet besta?
Wat schrijf ik onder een foto van mezelf op een protest waar ik
once again schreeuwde
refugees are welcome here
Judith hoe doorbreek ik de stilte
of de afstand Judith
hoe open ik mijn raam?
8
Het wordt zomer
er is geen oorlog
en Olena legt haar handen om de stompen
waar haar benen waren.
Er is geen oorlog
en Oleg knielt bij een rozenstruik.
De zon schijnt
er is geen oorlog
Olena vraagt zich af hoe ze ooit nog kan dansen
de rozen smelten
er is geen oorlog
er is geen oorlog
er is geen oorlog als er geen mensen zijn.
