In het Westen zijn we verzot op oosterse religies en rituelen. We doen massaal aan yoga en meditatie en ook Boeddhabeelden zijn razend populair. Maar hoe oosters zijn deze zaken eigenlijk? Religiewetenschapper Paul van der Velde betoogt dat onze blik op het Oosten sterk westers gekleurd is. We cherry picken oosterse gebruiken die goed aansluiten bij onze westerse behoeften. Hierdoor ontstaat een rooskleurig en vervormd beeld van de oosterse cultuur. We lijden zogezegd aan westers wishful thinking.
Dit uit zich op een aantal manieren, die te maken hebben met lichamelijkheid, onvoorwaardelijkheid en hermeneutiek. Tijdens christelijke kerkdiensten zitten mensen doorgaans roerloos luisterend in de banken. Er is in die religie weinig aandacht voor het lichaam. Dit verklaart mogelijkerwijs de westerse hang naar yoga en meditatie. In onze ogen zijn dat eeuwenoude oosterse gebruiken. Paul van der Velde laat echter zien dat dit berust op een vertekend beeld.
Ook de neiging om goeroes zoals Osho (van de serie Wild Wild Country) en Bikram Choudhury (van de film Bikram: Yogi, Guru, Predator) te vereren is volgens van der Velde een typisch westers fenomeen, geïnspireerd op het onvoorwaardelijk volgen van religieuze leiders.
In de filosofie klinkt de roep om een verbreding van onze westerse horizon. Bijvoorbeeld door meer aandacht te schenken aan oosterse filosofie. Maar verraadt de term ‘oosterse filosofie’ alweer niet onze westerse bril? Want maken ze in het Oosten überhaupt wel het onderscheid tussen religie en filosofie zoals wij dat doen? En wat is de betekenis en status van hun teksten eigenlijk?
Kijk, denk en chat tijdens het Filosofisch Café Nijmegen online mee over het Oosten en ons westerse perspectief erop. Deze bijeenkomst wordt georganiseerd in samenwerking met het Stedelijk Gymnasium Nijmegen.
Spreker: Paul van der Velde
Interviewer: Tamara van Woezik
Columnist: Joep Huisman
Paul van der Velde is hoogleraar Aziatische Religies aan de Faculteit der Filosofie, Theologie, en Religiewetenschappen. Hij geeft onder andere de vakken Hindoeïsme en Boeddhisme en is fervent verzamelaar van Aziatische kunst.
Tamara van Woezik is lerarenopleider aan de Radboud Universiteit en promoveert op zelfsturing in het hoger onderwijs. Ze studeerde Filosofie van de gedragswetenschappen en zit in de redactie van het Filosofisch Café Nijmegen.
Joep Huisman zit op het Stedelijk Gymnasium Nijmegen. Hij is een van de Jonge Denkers. De Jonge Denkers zijn filosofie leerlingen uit het Voortgezet Onderwijs die zich uitspreken over de actualiteit.
